Trách nhiệm của chủ nuôi chó thả rông gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe cộng đồng

​

Hỏi: Mới đây một bé trai 7 tuổi tại Hưng Yên tử vong do bị đàn chó tấn công.  Đáng chú ý, đây không phải vụ việc đầu tiên chó thả rông tấn công người gây hậu quả nghiêm trọng. Trong trường hợp này chủ vật nuôi sẽ bị xử lý như thế nào?

Trả lời:

Chó, mèo là những vật nuôi rất gần gũi và phổ biến trong các gia đình người Việt. Tình trạng người dân nuôi chó, mèo thả rông được xem là bình thường trong quan niệm của người Việt chúng ta, nuôi chó để giữ nhà, để làm cảnh. Tuy nhiên, không ai lường trước được những hậu quả đáng tiếc mà những con vật nuôi này gây ra. Cụ thể như trường hợp rất đau lòng đã xảy ra ở Hưng Yên làm cho 01 bé trai phải chết một cách đau đớn khi những con vật nuôi này xông vào cắn xé. Đây không phải là trường hợp duy nhất, mà rất nhiều trường hợp bị thương, bị chết do chó thả rông cắn người và gây tai nạn giao thông. Đáng lo ngại là chó thả rông không chỉ gây nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người dân, nhất là trẻ em, mà còn là nguyên nhân lây lan, làm phát sinh bệnh dại. 

Việc nuôi chó, mèo của người dân pháp luật không cấm nhưng người nuôi phải đảm bảo an toàn cho chính mình và những người xung quanh là điều không phải ai cũng biết đến những quy định của pháp luật đối với những con vật nuôi này.

Trong trường hợp chủ vật nuôi để cho đàn chó của mình gây chết người thì theo quy định của pháp luật, chủ vật nuôi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 295 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về việc vi phạm quy định an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người.

Theo đó, người nào vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người thuộc trường hợp làm chết người hoặc gây thương tích từ 61% trở lên thì bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Nếu chó cắn làm chết 02 người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200% thì bị  phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.

Đồng thời,  chủ đàn chó cũng phải bồi thường thiệt hại cho nạn nhân theo quy định tại Điều 603 Bộ luật dân sự 2015.

Hỏi: Pháp luật Việt Nam quy định như thế nào đối với việc nuôi chó?

Trả lời:

Pháp luật Việt Nam quy định về vấn đề này như sau:

Thứ nhất, phải tiêm vắc xin phòng bệnh Dại

Theo Thông tư 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31 tháng 5 năm 2016 của Bộ NNPTNT quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn thì chó, mèo là những vật nuôi thuộc đối tượng bắt buộc phải tiêm phòng vắc xin dại. Chủ nuôi phải tự chi trả việc tiêm phòng vắc-xin dại cho chó, mèo.

Và Điểm a, khoản 2, Điều 7 Nghị định 90/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y  "Nếu chủ vật nuôi không tiêm phòng vắc xin phòng bệnh dại cho chó, mèo thì có thể sẽ bị phạt tiền từ 600.000 đồng - 800.000 đồng".

Thứ hai, phải đeo rọ mõm cho chó, xích giữ chó khi ra đường

Điểm b, khoản 2, Điều 7 Nghị định 90/2017/NĐ-CP: Chủ nuôi Không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 600.000 đồng - 800.000 đồng.

Thứ ba, khi chó cắn người, chủ phải bồi thường

Theo Điều 603 Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra, nếu vật nuôi gây ra thiệt hại cho người khác thì chủ vật nuôi phải bồi thường. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời gian chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi làm cho súc vật gây thiệt hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp súc vật thả rông theo tập quán mà gây thiệt hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Hỏi: Xin cho biết quy định về thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm là những thiệt hại nào? Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần cho một người có sức khỏe bị xâm phạm là bao nhiêu?

Trả lời:

 Theo Điều 590 BLDS 2015 quy định thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm

- Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm:

+ Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;

+ Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;

+ Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;

+ Thiệt hại khác do luật quy định.

- Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tôi vừa nêu trên và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Trường hợp hai gia đình không tự thỏa thuận được với nhau về mức bồi thường thì người chịu thiệt hại có thể khởi kiện đến Tòa án Nhân dân cấp huyện nơi cư trú để được giải quyết.

Hỏi: Việc nuôi chó nói riêng và vật nuôi nói chung đều đã có quy định cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật. Nhưng trên thực tế, quy định này chưa được thực hiện nghiêm túc dẫn đến nhiều vụ chó cắn người gây thương tích, thậm chí có nhiều vụ tử vong do loài vật nuôi này. Có những ý kiến gì xung quanh vấn đề này, phải chăng mức phạt cho chủ nuôi quá nhẹ?

Trả lời:

Chó thả rông không chỉ gây nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người dân, nhất là trẻ em, mà còn là nguyên nhân lây lan, làm phát sinh bệnh dại. Đến thời điểm này vẫn chưa có địa phương nào xử phạt, quản lý được tình trạng thả rông chó, mặc dù hệ thống văn bản pháp lý để quản lý đã có. 

Theo Nghị định 90/2017/NĐ-CP thì chính quyền địa phương phải có trách nhiệm giám sát đàn chó trên địa bàn, yêu cầu chủ nuôi đăng ký. 

Để chấn chỉnh tình trạng chó thả rông như thời gian vừa qua trên địa bàn tỉnh ta, tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc như trường hợp tai nạn giao thông gây chấn thương, chết người, hay bị chó cắn dẫn đến bệnh dại…cần có các giải pháp sau đây:

- Tăng cường thông tin tuyên truyền đến với mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh các quy định của pháp luật liên quan đến vật nuôi như chó, mèo để mọi người nâng cao nhận thức và có ý thức trách nhiệm hơn đối với việc nuôi chó, mèo phải đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như cho cộng đồng.

- Thành lập các đội săn bắt chó ở hầu hết các huyện/thành phố trên địa bàn tỉnh để săn bắt chó thả rông.

- Cơ quan có thẩm quyền xử lý thật nghiêm theo quy định của pháp luật về để chó thả rông ngoài đường mà không có rọ mõm hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng. Đồng thời, nếu chó thả rông gây thương tích hoặc gây chết người cần truy tìm chủ vật nuôi xử lý theo đúng quy định của pháp luật và bồi thường đầy đủ cho người bị thiệt hại.

Thiết nghĩ, nếu có sự đồng tâm hiệp lực của các cơ quan có trách nhiệm và người dân hiểu rõ được sự nguy hiểm tiềm ẩn của vật nuôi thả rông có thể gây nguy hại về tính mạng và sức khỏe cho cộng đồng thì việc thả rông chó sẽ không xảy ra như hiện nay.

Kim Hương